Specialisatie
Veel voorwerpen waarin ik bemiddel en welke mijn specialisme vormen hebben te maken met het ritueel en de gewoonte om betelnoten te kauwen. Tot circa 1850 was dit gebruikelijk in de betere kringen in Azië. De Hollanders namen dit gebruik in de 17e eeuw van de inlanders over. Het vormde een belangrijk sociaal gebeuren. wellicht is het het best te vergelijken met onze gewoonte om samen een kopje koffie te drinken.
Wat hield dit sirih kauwen in ? Men nam een betelnoot ook wel Arekanoot genoemd en kneep deze in stukjes door middel van een met zilver gemonteerde beteltang. Daarna nam men uit de bladhouder een stuk betelblad van de betelpeperstruik en wikkelde hier het brokje noot in. Het propje ofwel pruim werd daarna vermengd met ongebluste kalk uit het kalkbakje, kruidnagel uit een vaak zilveren doosje en wat pruimtabak uit een meestal identiek doosje. Door de kalk, veelal afkomstig van koraal, zeeschelpen of kalkrotsen werd de opwekkende werking van het sirih kauwen versterkt. Net als bij koffie verdreef sirih ook de honger.
Hierboven een foto van een door mij verkocht compleet setje bestaande uit kistje, kwispedoor, beteltangetje, bladhouder en specerijendoosjes.
De bittere smaak van de pruim werd verfijnd met extra ingrediënten zoals honing, pepermunt salmiak of zoethout en mogelijk nog tientallen andere soorten specerijen.
Wanneer de pruim zijn kracht verloren had spuwde men deze uit in een kwispedoor. Op de bodem hiervan lag een voor dat doel aangebracht laagje zaagsel. Veel verstokte sirih kauwers hadden rode tanden als gevolg van hun verslaving.
Omdat deze gewoonte een belangrijke plaats innam in het sociale leven van onze voorouders zijn de voor het sirihkauwen noodzakelijke voorwerpen vaak bijzonder rijk uitgevoerd. Sirihkistjes zijn vaak gemaakt van kostbaar hout, zilver of schildpad. Het schildpad werd altijd verstevigd met zilver of goudbeslag. Het Rijksmuseum in Amsterdam bezit een zeer zeldzaam kistje met echt goudbeslag. Het meeste "goudbeslag" op kistjes is verguld zilver. We blijven Hollanders tenslotte.... Er bestaan echter ook kistjes van ivoor, hoorn en parelmoer. Sirihkistjes zijn een gewild verzamelobject. Er zijn er nog relatief veel bewaard gebleven doordat de kistjes later gebruikt werden als lepel of juwelenkistjes. De originele vakverdeling werd eruit gebroken en vaak werd de binnenzijde bekleed met fluweel of een andere stof.
De meeste kistjes zijn gemaakt in de periode 1730-1800. Stijlkenmerken uit het oosten werden vaak fraai vermengd met de in het westen gangbare Lodewijkstijlen. Kistjes werden zowel gemaakt door kundige inlandse ambachtslieden als uit Holland afkomstige kunstenaars-zilversmeden. Aangebracht zilverbeslag is grofweg te verdelen in twee groepen. Het gladde zilver zonder drijfwerk en het rijk gedreven vaak iets latere beslag met meestal bloemen en planten als thema.
In plaats van een kistje werd er ook wel gebruik gemaakt van een zilveren schotel of schaal. Op deze schalen stonden dan de sirihbenodigdheden. Voorbeeld van een sirihschotel is de door mij verkochte zilveren plooischotel uit circa 1680. Lang is gedacht dat deze schalen dienden als onderschotel voor een water of wijnkan maar tegenwoordig is de opvatting dat deze schotels door het ontbreken van een bolling in het plat gebruikt werden in het sirihritueel. Inlandse notabelen en zeker op de verder gelegen eilanden gebruikten geen westerse kistjes maar bronzen schalen al dan niet op een hoge voet om hun benodigdheden op uit te stallen.
In Nederland zijn enkele belangrijke collecties met materiële overblijfselen van dit ritueel als thema. Een enkele zoals die van het Gemeente Museum in Den Haag is openbaar.
Hierboven een foto van een door mij verkocht compleet setje bestaande uit kistje, kwispedoor, beteltangetje, bladhouder en specerijendoosjes.
De bittere smaak van de pruim werd verfijnd met extra ingrediënten zoals honing, pepermunt salmiak of zoethout en mogelijk nog tientallen andere soorten specerijen.
Wanneer de pruim zijn kracht verloren had spuwde men deze uit in een kwispedoor. Op de bodem hiervan lag een voor dat doel aangebracht laagje zaagsel. Veel verstokte sirih kauwers hadden rode tanden als gevolg van hun verslaving.
Omdat deze gewoonte een belangrijke plaats innam in het sociale leven van onze voorouders zijn de voor het sirihkauwen noodzakelijke voorwerpen vaak bijzonder rijk uitgevoerd. Sirihkistjes zijn vaak gemaakt van kostbaar hout, zilver of schildpad. Het schildpad werd altijd verstevigd met zilver of goudbeslag. Het Rijksmuseum in Amsterdam bezit een zeer zeldzaam kistje met echt goudbeslag. Het meeste "goudbeslag" op kistjes is verguld zilver. We blijven Hollanders tenslotte.... Er bestaan echter ook kistjes van ivoor, hoorn en parelmoer. Sirihkistjes zijn een gewild verzamelobject. Er zijn er nog relatief veel bewaard gebleven doordat de kistjes later gebruikt werden als lepel of juwelenkistjes. De originele vakverdeling werd eruit gebroken en vaak werd de binnenzijde bekleed met fluweel of een andere stof.
De meeste kistjes zijn gemaakt in de periode 1730-1800. Stijlkenmerken uit het oosten werden vaak fraai vermengd met de in het westen gangbare Lodewijkstijlen. Kistjes werden zowel gemaakt door kundige inlandse ambachtslieden als uit Holland afkomstige kunstenaars-zilversmeden. Aangebracht zilverbeslag is grofweg te verdelen in twee groepen. Het gladde zilver zonder drijfwerk en het rijk gedreven vaak iets latere beslag met meestal bloemen en planten als thema.
In plaats van een kistje werd er ook wel gebruik gemaakt van een zilveren schotel of schaal. Op deze schalen stonden dan de sirihbenodigdheden. Voorbeeld van een sirihschotel is de door mij verkochte zilveren plooischotel uit circa 1680. Lang is gedacht dat deze schalen dienden als onderschotel voor een water of wijnkan maar tegenwoordig is de opvatting dat deze schotels door het ontbreken van een bolling in het plat gebruikt werden in het sirihritueel. Inlandse notabelen en zeker op de verder gelegen eilanden gebruikten geen westerse kistjes maar bronzen schalen al dan niet op een hoge voet om hun benodigdheden op uit te stallen.
In Nederland zijn enkele belangrijke collecties met materiële overblijfselen van dit ritueel als thema. Een enkele zoals die van het Gemeente Museum in Den Haag is openbaar.
Taxeren van moderne kunst is een belangrijk onderdeel van mijn dagelijkse taxatiewerk. Zowel schilderijen, grafiek maar ook beelden en minder voorkomende stukken zoals bewegende installaties vallen binnen mijn HOBEON certificatie en worden door alle verzekeraars geaccepteerd.
Meer nog dan bij antieke objecten en oude schilderkunst is het van belang de verzekerde waarde van moderne kunst actueel te houden, dwz om de drie jaar deze aan te passen. Neem gerust contact op voor een vrijblijvende offerte.
Tot slot; Mocht u besluiten afstand te willen doen van delen van, of uw gehele (bedrijfs)collectie dan kan ik daarin ook adviseren en desgewenst het verkoopproces begeleiden.
Meer nog dan bij antieke objecten en oude schilderkunst is het van belang de verzekerde waarde van moderne kunst actueel te houden, dwz om de drie jaar deze aan te passen. Neem gerust contact op voor een vrijblijvende offerte.
Tot slot; Mocht u besluiten afstand te willen doen van delen van, of uw gehele (bedrijfs)collectie dan kan ik daarin ook adviseren en desgewenst het verkoopproces begeleiden.
Hollandse kasten
Het meest voorkomende meubel tijdens mijn antiektaxaties is het Hollandse kabinet. Vroeger, en dan praten we over nog geen 100 jaar geleden, was een kabinet, ook wel linnenkast genoemd, een vanzelfsprekend meubel in het Nederlandse interieur. Bij de introductie in het begin van de 17e eeuw diende het kabinet voor het opbergen van het kostbare linnengoed. Lees meer!
Antiek Chinees porselein
Net als een eiken of mahoniehouten kabinet zit er in elk te taxeren boedel ook wel een stukje Chinees porselein. Omdat ik hier regelmatig vragen over krijg vindt U hieronder wat informatie over de meest voorkomende stukken. Belangrijk bij een taxatie van antiek chinees porselein is de conditie van het object. Bij porselein is het zo dat de waarde enorm daalt wanneer het stuk een barst heeft of gelijmd is. Ook een professioneel uitgevoerde restauratie voegt weinig toe aan een eenmaal gebroken vaas of schotel. Lees meer!
